Theo ghi nhận tại Việt Nam, có tới hơn 60% phụ nữ gặp khó khăn với nám nông (hay còn được biết tới là nám mảng) – Tình trạng da liễu phổ biến và gây mất thẩm mỹ nghiêm trọng. Vậy, nám mảng là gì? Nguyên nhân gây nám mảng do đâu và cách điều trị thế nào? Mời bạn đọc cùng tham khảo bài viết dưới đây để nắm bắt thông tin kịp thời về hiện tượng này.

Nám nông – Nám mảng là gì?

Nám mảng hay còn được gọi là nám nông (nám biểu bì), là một trong 3 loại nám da phổ biến nhất gồm: Nám mảng, nám chân sâu (nám đốm, nám chân đinh) và nám hỗn hợp (kết hợp giữa nám mảng và nám chân sâu).

Nám mảng hình thành ở ngay lớp thượng bì – Tầng ngoài cùng của da, chân nám nông và không ăn sâu như nám đốm. Khu vực nám mảng xuất hiện nhiều nhất trên cơ thể là khuôn mặt. Đặc điểm nhận diện như sau:

• Tập trung theo mảng tại hai bên gò má, trán, mũi và đôi khi phủ kín da mặt. Mảng nám tạo biên giới rõ ràng với vùng da xung quanh
• Diện tích mảng nám trung bình từ 2-4 cm
• Màu sắc nâu nhạt, nâu sẫm hoặc chỉ đậm hơn 1-2 tông so với da mặt

Theo ghi nhận tại Việt Nam, tỷ lệ phụ nữ có da bị nám mảng chiếm tới 60-70% và chủ yếu rơi vào lứa tuổi sau 30. Trong đó, nám nông (nám mảng) phổ biến nhất khi chiếm tới 65% trường hợp da bị nám.

Như đã nói ở trên, nám mảng chỉ hình thành từ lớp biểu bì da, lớp trên cùng nên thường dễ xử lý hơn nám chân sâu hay nám hỗn hợp. Tuy nhiên, nếu không tìm cách chữa nám mảng kịp thời, tình trạng sẽ phát triển diện rộng, ăn sâu vào biểu bì và đẩy nhanh hơn quá trình lão hoá. Trường hợp nặng, nám mảng có thể che phủ khắp mặt, gây mất thẩm mỹ cho người mắc phải.

Hình ảnh nám mảng

Một số hình ảnh nám mảng (nám nông) giúp bạn đọc dễ nhận biết và phân biệt với các hiện tượng da liễu khác:

Nguyên nhân bị nám mảng

Theo bác sĩ Nguyễn Thị Nhuần – Giám đốc Chuyên môn Trung tâm Da liễu Đông y Việt Nam, có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến việc hình thành nám mảng trên da, bao gồm cả yếu tố bên trong cơ thể và những tác động bên ngoài từ môi trường, ánh nắng mặt trời. Cụ thể, nám nông (nám mảng) xuất phát từ các tác nhân như:

Tác động trực tiếp từ ánh nắng mặt trời

Khi làn da tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời mà không có biện pháp bảo vệ hoặc bảo vệ không đúng cách, các tế bào melanosome ở lớp màng đáy sẽ sản xuất hắc sắc tố melanin và di chuyển lên bề mặt da làm nhiệm vụ hấp thụ ánh nắng, bảo vệ da.

Tuy nhiên, sự phơi nhiễm liên tục của làn da dưới ánh nắng mặt trời sẽ khiến quá trình sản xuất hắc sắc tố melanin được đẩy nhanh và dần dần gây tích tụ dưới da. Lâu ngày, sự tăng sinh sắc tố sẽ hình thành các mảng sẫm màu hay chính là nám.

Rối loạn nội tiết tố

Estrogen là một hormone quan trọng trong quá trình cân bằng nội tiết, điều hoà cơ thể ở phái nữ. Đồng thời, estrogen có thể kiểm soát hormon MSH (Melanocytes Stimulating Hormone), một loại hormone kích thích sản sinh hắc sắc sắc tố melanin dưới da, hình thành nên chân nám.

Vì vậy, các trường hợp rối loạn nội tiết tố đều dẫn đến rối loạn hormone MSH (Melanocytes Stimulating Hormone). Lúc này, hắc sắc tố melanin tăng sinh quá mức, tích tụ dưới da và tạo thành các mảng nám (nám mảng nội tiết) hoặc tàn nhang.

Do đó, những đối tượng dễ bị rối loạn nội tiết sau đây có khả năng mắc nám, tàn nhang cao hơn: Phụ nữ mang thai, phụ nữ nám mảng sau sinh, phụ nữ tiền mãn kinh, người bị stress, người sử dụng thuốc tránh thai hay thuốc nội tiết thay thế, bệnh nhân tuyến giáp, buồng trứng,… có khả năng bị nám cao hơn.

Tăng sắc tố sau viêm

Đây là tình trạng gia tăng melanin trên da do phản ứng viêm xảy ra sau quá trình điều trị các bệnh da liễu, kích thích ngoại sinh và các thủ thuật da.

Ví dụ: Phụ nữ wax lông thường xuyên sau nhiều năm sẽ khiến các tế bào melanocytes bị tổn thương, nhạy cảm và tăng sắc tố cục bộ. Điều này được phân loại thành tăng sắc tố sau viêm da và nhìn như vết nám mảng nếu quan sát bằng mắt thường.

Mụn trứng cá cũng dễ gây tăng sắc tố sau viêm. Nám sẽ hình thành trong trường hợp nặn mụn quá nhiều. Ngay sau khi tình trạng mụn thuyên giảm, những đốm tăng sắc tố sau viêm có thể tồn tại trong nhiều tuần, thậm chí là vài tháng. Tuỳ thuộc vào làn da mà mức độ đậm màu của các đám sắc tố sẽ khác nhau.

Tăng sắc tố sau viêm cục bộ có thể lan rộng và biểu hiện giống như nám. Trong trường hợp này, để được điều trị an toàn và hiệu quả, bạn hãy đến bác sĩ da liễu để được thăm khám.

Dùng thuốc điều trị bệnh gây nám mảng

Việc lạm dụng một số loại thuốc như thuốc kháng sinh, thuốc tránh thai trong thời gian dài có thể trở thành yếu tố nguy cơ khiến nám hình thành, không loại trừ nám mảng.

Bên cạnh đó, bạn cần thận trọng với một số loại thuốc khi sử dụng có thể nhạy cảm với ánh nắng mặt trời như: Tetracycline, sulfamid, thiazid, phenergan, chlorpromazine,…

Di truyền

Đây là một trong những tác nhân quan trọng hình thành nám da. Trong gia đình, nếu cha mẹ bị nám, con cái có khả năng cao gặp phải tình trạng tương tự. Theo nghiên cứu khoa học được chứng minh, khoảng 20-70% số người đã và đang gặp phải vấn đề nám da có yếu tố di truyền.

Nám da là vấn đề da liễu được ghi nhận thường hay xảy ra ở người châu Á, châu Mỹ La tinh, một số nước châu Âu như Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha,…

Bên cạnh các vấn đề kể trên, bác sĩ Nhuần cho biết nám mảng (nám chân nông) có thể hình thành bởi một trong các nguyên nhân sau:

• Lạm dụng mỹ phẩm kém chất lượng, không rõ nguồn gốc
• Môi trường ô nhiễm
• Chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt không khoa học, lành mạnh
• Trang điểm nhiều nhưng không chú trọng bước làm sạch da

Phân biệt nám mảng (nám nông) và nám chân sâu

Nám mảng và nám chân sâu là 2 loại nám thường bắt gặp nhất và khiến không ít người nhầm lẫn. Điều này dẫn đến việc điều trị sai cách, khiến tình trạng không những không thuyên giảm mà còn nghiêm trọng hơn. Vì vậy, bạn đọc cần ghi nhớ những đặc trưng sau để dễ dàng phân biệt 2 loại nám này:

Nám mảng (nám nông):

• Hình dạng, kích thước: Mọc thành từng mảng, kích thước dao động từ 2-4 cm.
• Vị trí xuất hiện: Tập trung ở gò má, mũi, cằm, trán hoặc toàn bộ vùng da mặt.
• Màu sắc: Màu nâu nhạt hoặc nâu vàng, chân nám nằm ở thượng bì da
• Đối tượng thường gặp: Không phân biệt tuổi tác
• Nguyên nhân hình thành: Ánh nắng mặt trời, nội tiết thay đổi, lạm dụng mỹ phẩm, thuốc điều trị,…

Nám chân sâu:

• Hình dạng, kích thước: Xuất hiện thành từng đốm nhỏ, tách rời nhau, kích thước dao động từ 1-5mm.
• Vị trí xuất hiện: Xuất hiện tập trung nhiều tại gò má
• Màu sắc: Màu nâu đậm, xanh xám hoặc xám đen, chân nám nằm sâu trong trung bì hoặc hạ bì
• Đối tượng thường gặp: Xuất hiện nhiều từ sau tuổi 30
• Nguyên nhân hình thành: Di truyền, bệnh gan, thời kỳ tiền mãn kinh

Nám mảng có chữa được không?

Nám mảng có diện tích lớn và độ phủ trên da rộng hơn so với các loại nám khác. Điều này gây mất thẩm mỹ nghiêm trọng và tạo tâm lý lo sợ đối với người mắc phải. Vì vậy, khi đối mặt với hiện tượng này, nhiều người băn khoăn không biết nám mảng có dễ chữa không?

Theo chia sẻ từ bác sĩ Chuyên khoa II Nguyễn Thị Nhuần, điều trị nám mảng sẽ đơn giản hơn so với nám chân sâu hay nám hỗn hợp. Bởi, với nám mảng, chân nám chỉ nằm ở lớp thượng bì da, không ăn sâu vào lớp hạ bì như nám đốm hay nám hỗn hợp.

Tuy nhiên, nếu cứ để lâu và không có định hướng điều trị, nám mảng dần ăn sâu vào biểu bì, khó chữa hơn và khiến da sớm lão hoá. Vì vậy, khi thấy có dấu hiệu trên da, bạn nên kịp thời đi khám để được soi da và điều trị theo phác đồ của bác sĩ.

Tăng cường sản sinh collagen giúp trẻ hóa làn da

Collagen là thành phần rất quan trọng của làn da giúp da trẻ hóa, mềm mại, trắng sáng, ngăn ngừa nếp nhăn, hỗ trợ làm mờ nám, tàn nhang. Chính vì vậy, để đẩy nhanh quá trình loại bỏ nám da, Vương Phi sử dụng thêm các thảo dược giàu dưỡng chất như đông trùng hạ thảo, nhân sâm giúp tăng sinh collagen và sợi đàn hồi elastin cho da trẻ khỏe, căng mịn. 

Trong đó, đông trùng hạ thảo giúp chống oxy hóa mạnh, ổn định nội tiết, ức chế hắc sắc tố, kích thích sản sinh sợi Elastin và Collagen nhờ thành phần Adenosine, các nguyên tố vi lượng cùng 17 acid amin. Ngoài ra, hợp chất polysaccharide giúp tái tạo da tự nhiên, sửa chữa da, phục hồi da khô và lão hóa. Mặt khác, nhân sâm  chứa Saponin giúp cấp ẩm, cải thiện nồng độ estrogen, thúc đẩy tổng hợp protein và kích thích sản sinh collagen.

Điều trị nám nông bằng nguyên liệu thiên nhiên tại nhà

Sử dụng nguyên liệu thiên nhiên trị nám mảng tại nhà là cách được áp dụng phổ biến nhất. Ưu điểm của phương pháp này là nguyên liệu sẵn có, dễ tìm mua, tiết kiệm chi phí và an toàn, lành tính cho da. Các dưỡng chất có trong thành phần tự nhiên như nha đam, chanh tươi, mật ong mang lại hiệu quả nhất định, dưỡng da và phục hồi da tổn thương tốt.

Bạn có thể tham khảo cách áp dụng trị nám mảng bằng một số nguyên liệu thường dùng dưới đây:

Chanh tươi

• Chuẩn bị: 1 thìa nước cốt chanh tươi, 2 thìa mật ong
• Cách thực hiện: Trộn đều nước cốt chanh với mật ong thành hỗn hợp và đắp lên mặt sau khi đã rửa sạch. Massage đều tay cho dưỡng chất thẩm thấu và để 20-30 phút. Sau đó rửa sạch lại với nước ấm. Thực hiện đều đặn với tần suất 2 lần/tuần. Làn da mịn màng hơn và các vết nám, tàn nhang sẽ dần mờ đi trông thấy.

Mật ong

• Chuẩn bị: 1 thìa mật ong nguyên chất, 3 thìa sữa chua
• Cách thực hiện: Trộn đều mật ong và sữa chua thành hỗn hợp và đắp lên mặt. Massage đều tay cho dưỡng chất thẩm thấu và để trong 20 phút rồi rửa sạch với nước. Thực hiện đều đặn 2-3 lần/tuần.

Nha đam

• Chuẩn bị: 1 nhánh nha đam tươi
• Cách thực hiện: Rửa sạch lá nha đam, gọt lấy phần gel trong và đem xay nhuyễn lấy nước. Thoa trực tiếp phần nước nha đam lên mặt sau khi đã rửa sạch. Massage đều tay cho dưỡng chất thẩm thấu và để trong 20 phút rồi rửa sạch. Thực hiện đều đặn với tần suất 3 lần/tuần

Lá bạc hà

• Chuẩn bị: 20g lá bạc hà (tươi, không sâu bọ)
• Cách thực hiện: Giã nát lá bạc hà đã chuẩn bị với 1 ít nước sạch, bỏ thêm vài hạt muối biển. Thoa hỗn hợp lên da và massage nhẹ nhàng cho dưỡng chất thẩm thấu. Để trong khoảng 20 phút rồi rửa lại với nước sạch. Thực hiện đều đặn cách ngày để đạt hiệu quả tốt nhất.

Cách trị nám mảng bằng thiên nhiên vừa có hỗ trợ làm mờ nám, vừa dưỡng da hiệu quả. Tuy nhiên, với thành phần hoàn toàn thiên nhiên, tác dụng điều trị sẽ mất nhiều thời gian hơn so với phương pháp khác. Nếu bị nám nặng, lâu năm, trị nám bằng nguyên liệu thiên nhiên chỉ được xem là cách hỗ trợ bên cạnh phương pháp điều trị chuyên sâu.

Dùng kem bôi tại chỗ, viên uống trị nám mảng

Giống như nguyên liệu thiên nhiên, sử dụng kem bôi, viên uống trị nám mảng nhẹ đến nặng là phương pháp được ưa chuộng bởi những ưu điểm như tính hiệu quả, an toàn. Các sản phẩm được nghiên cứu và thử nghiệm lâm sàng nên đảm bảo về hiệu quả và có khả năng đem lại nhiều công dụng khác nhau.

Không chỉ hỗ trợ ức chế quá trình sản sinh melanin, làm mờ nám hiệu quả, các sản phẩm kem bôi, viên uống trị nám mảng còn dưỡng trắng da, giúp da mịn màng, căng khoẻ hơn.

Tại Việt Nam, hiện nay có rất nhiều sản phẩm trị nám dạng kem bôi và viên uống được ưa chuộng, có thể kể đến:

• Kem bôi, viên uống trị nám Nhật Bản: Sakura, Transino, Transamin
• Kem bôi, viên uống trị nám Hàn Quốc: Dongsung, Nacos, Laneige
• Kem bôi, viên uống trị nám Thái Lan: Yanhee, Clophetamil G
• Kem trị nám Việt Nam: Sắc Ngọc Khang, Top White Perfect D1
• Kem bôi, viên uống trị nám Mỹ: Obagi, Tri-Luma
• …

Mặc dù được đánh giá đa công dụng, tuy nhiên các sản phẩm trị nám dạng kem bôi và viên uống thực phẩm chức năng chỉ được đánh giá cao về hiệu quả ở “phần ngọn”. Các trường hợp nám mảng diện rộng, lâu năm vẫn chưa thực sự đạt được kết quả mong muốn khi sử dụng sản phẩm này.

Để được điều trị hiệu quả tối ưu, bạn hãy xin ý kiến chuyên gia và chỉ định về sản phẩm phù hợp trước khi áp dụng bất kỳ loại kem bôi, viên uống trị nám trên thị trường.

Dùng thủ thuật hiện đại trị nám mảng

Ngày càng có nhiều thủ thuật hiện đại ra đời trị nám và các vấn đề da liễu khác nhờ sự phát triển vượt bậc của công nghệ, y học hiện đại.

Các phương pháp điều trị nám mảng bằng công nghệ cao có thể kể đến như:

• Làm mờ nám bằng tia laser
• Peeling (Lột da hoá học)
• Mài da vi điểm
• …

Ưu điểm của phương pháp này là đem đến hiệu quả nhanh, thậm chí chỉ sau 1 lần thực hiện. Tuy nhiên, đi cùng đó là rủi ro về tác dụng phụ như da khô, ửng đỏ, dễ kích ứng, nhạy cảm hơn với ánh nắng mặt trời,… Nếu không cẩn thận trong quá trình chăm sóc da sau trị liệu, nám mảng có thể tái phát và nghiêm trọng hơn.

Cách chăm sóc da khi điều trị và phòng chống nám nông

Để quá trình điều trị nám mảng đạt hiệu quả tối ưu cũng như giảm thiểu nguy cơ bị nám mảng, bạn hãy lưu ý những vấn đề sau:

• Lựa chọn các sản phẩm chăm sóc, điều trị phù hợp với làn da và tình trạng nám
• Mua sản phẩm trị nám tại các nhà thuốc, cửa hàng mỹ phẩm uy tín, đảm bảo được nguồn gốc xuất xứ và chất lượng sản phẩm
• Với thuốc trị nám mảng, kem bôi hay viên uống thực phẩm chức năng, dùng liều lượng theo đúng hướng dẫn hoặc chỉ định của bác sĩ
• Hạn chế tối đa tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời. Khi ra ngoài hãy bảo vệ da kỹ càng với kem chống nắng có chỉ số SPF an toàn, quần áo bảo hộ, kính râm, găng tay,…
• Tránh lo âu, căng thẳng, thức khuya
• Uống nhiều nước, trung bình từ 1,5 – 2,5 lít/ngày
• Chế độ dinh dưỡng đủ chất, bổ sung thực phẩm có lợi cho da, hạn chế đồ ăn dầu mỡ, cay nóng, đồ uống chứa nhiều cồn và caffeine,…

Nám nông (nám mảng) hoàn toàn có thể được loại bỏ an toàn, hiệu quả nếu bạn áp dụng phương pháp phù hợp và kiên trì theo phác đồ điều trị. Ngược lại, nám mảng có thể nghiêm trọng và “cứng đầu” hơn nếu không can thiệp kịp thời và điều trị sai cách. Vì vậy, bạn hãy đi khám da khi thấy có dấu hiệu của nám và theo phác đồ điều trị khoa học từ bác sĩ Da liễu.