Tàn nhang là tình trạng sắc tố da bị rối loạn; đặc trưng bởi những đốm nhỏ trên da, màu từ nâu đến đen, xuất hiện ở vùng da mặt – cổ – lưng là chủ yếu. Tình trạng này chỉ gây ra những tổn thương ở lớp thượng bì của da, do vậy nếu bệnh nhân được điều trị và chăm sóc đúng cách thì có thể hoàn toàn loại bỏ. Đồng thời cũng tăng khả năng hồi phục da cho người bệnh.

Tàn nhang là gì? Đối tượng thường gặp

Tàn nhang là tình trạng rối loạn sắc tố da, có tính di truyền và khá lành tính. Dạng rối loạn này được đặc trưng bởi những đốm nhỏ có màu từ nâu đến đen, tập trung tại khu vực gò má – cổ – lưng – tay là chủ yếu. Bệnh nhân cũng không cảm thấy đau đớn, ngứa, châm chích hoặc nóng rát; và trên thực tế chưa xác định có trường hợp tiến triển bệnh lý ung thư da từ tàn nhang.

Như đã biết, mức độ tổn thương trên da khi bị tàn nhang là không đáng kể, chủ yếu ở vùng thượng bì, do vậy nếu được chăm sóc và điều trị đúng cách, bệnh nhân có thể hồi phục hoàn toàn. Tuy nhiên, nếu người bệnh chủ quan, không có biện pháp phòng ngừa thì những đốm tàn nhang sẽ ngày càng lan rộng và khiến gương mặt bị mất thẩm mỹ.Tình trạng tàn nhang gặp ở nhiều đối tượng, cụ thể là:

• Chủ yếu thấy ở nữ giới, khoảng 2 – 3 năm đầu đời hoặc khi đã đến tuổi dậy thì.
• Người ở độ tuổi tiền mãn kinh, mãn kinh và có sự thay đổi nội tiết tố trong cơ thể.
• Người thường xuyên phải tiếp xúc với ánh nắng mặt trời do yếu tố công việc.
• Đối tượng có màu da trắng dễ bị tàn nhang hơn nhóm người da ngăm đen.
• Phụ nữ sau khi sinh có thể xuất hiện các đốm tàn nhang ở hai bên má.

Tàn nhang là tình trạng lành tính, không có nguy cơ dẫn tới ung thư. Tuy nhiên sẽ khiến khuôn mặt mất thẩm mỹ và ảnh hưởng đến tâm lý của bệnh nhân, đặc biệt là với những công việc yêu cầu có ngoại hình.

Nguyên nhân, triệu chứng khi bị tàn nhang trên mặt

Để điều trị tàn nhang, đối tượng cần xác định nguyên nhân và mức độ tổn thương thông qua các triệu chứng đã xuất hiện. Đồng thời bệnh nhân nên thực hiện đúng theo chỉ dẫn của bác sĩ da liễu khi có mong muốn điều trị dứt điểm.

Nguyên nhân

Nguyên nhân xuất hiện tàn nhang trên mặt bao gồm:Thay đổi sắc tố da quá mứcViệc thay đổi sắc tố da melanin tại các điểm không cố định đã khiến màu của da bị thay đổi. Tình trạng thay đổi này cùng không được đồng đều, do vậy chúng ta thường thấy những vết lốm đốm chứ không hình thành một mảng như chàm hoặc nám. Đây cũng là nguyên nhân chính làm xuất hiện tàn nhang.

• Thay đổi nội tiết tố: Đến độ tuổi dậy thì, trong giai đoạn mang thai hoặc tiền mãn kinh là giai đoạn có sự thay đổi nội tiết tố estrogen. Đây là yếu tố tác động trực tiếp lên sắc tố melanin và khiến da có màu sắc không đồng đều. Đối với những bệnh nhân này, việc điều chỉnh và cân bằng nội tiết tố là điều cần thiết.
• Di truyền: Tàn nhang cũng liên quan đến yếu tố di truyền và thường xuất hiện sớm ở những năm đầu đời. Những người này thường có mức độ lan tỏa nhanh và không có dấu hiệu dừng lại trên các tổ chức da.
• Tiếp xúc ánh sáng mặt trời: Đây là yếu tố nguy cơ dẫn tới tình trạng tàn nhang, bởi vì trong ánh sáng mặt trời có tia UV, đây là loại tia có năng lượng bức xạ lớn và có khả năng gây tổn thương bề mặt da rất mạnh. Do vậy những người có làn da yếu hoặc thường xuyên phải tiếp xúc với ánh nắng mặt trời thì nên sử dụng các sản phẩm bảo vệ da.
• Do da bị lão hóa: Tuổi tác càng cao thì da sẽ càng bị lão hóa mạnh. Lúc này, lượng hormone trong cơ thể rối loạn, kháng thể trên da cũng yếu tạo điều kiện cho hắc sắc tố melanin tăng sinh mạnh hơn và dẫn đến tàn nhang.
• Do chăm sóc da không đúng cách: Lạm dụng các loại mỹ phẩm kém chất lượng, tẩy lông mặt và rửa mặt không đúng cách… khiến vi khuẩn tích tụ trên da, dẫn đến tình trạng bít tắc lỗ chân lông. Da suy yếu cũng chính là điều kiện thuận lợi để hắc sắc tố tấn công da và tạo thành tàn nhang.
• Do chế độ ăn uống, sinh hoạt không khoa học: Thức khuya, ăn uống không đủ chất, sử dụng các thiết bị điện tử với tần suất quá lớn trong ngày… cũng là những nguyên nhân khiến da của bạn dễ bị tàn nhang hơn.

Triệu chứng

Tàn nhang thường bị nhầm lẫn với chàm hoặc nám da mặt, để phân biệt được các tình trạng này, người bệnh nên đọc thêm những thông tin sau để nhận biết chính xác hơn.

Dấu hiệu để nhận biết tàn nhang bao gồm:

• Xuất hiện đốm nhỏ có màu từ nâu đến đen, một số trường hợp tàn nhang sẽ có màu vàng hoặc đỏ tùy vào sắc tố da của người đó.
• Kích thước đốm tàn nhang tương ứng với nốt ruồi trên mặt, tuy nhiên màu không sắc nét và không có viền như nốt ruồi.
• Ở những vùng da bị hở, thường xuyên phải tiếp xúc với ánh nắng như: Da mặt, cổ, lưng, tay thì tàn nhang sẽ xuất hiện dày và nhiều hơn.
• Khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, màu của đốm tàn nhang sẽ đậm hơn bình thường.
• Các đốm tàn nhang không dính với nhau mà tách ra, có thể phân bố thành cụm hoặc rải rác trên da.

Tàn nhang có chữa khỏi hoàn toàn được không?

Tàn nhang khiến da mặt thâm sạm và gây ra những ảnh hưởng trực tiếp đến ngoại hình cũng như tâm lý của người bệnh. Khi thấy những biểu hiện, nhiều người thường vô cùng băn khoăn rằng tình trạng này có thể chữa khỏi được không và chữa như thế nào thì mới có được hiệu quả tốt nhất.

Theo Bác sĩ Nguyễn Thị Nhuần – Giám đốc Chuyên môn Trung tâm Da liễu Đông y Việt Nam, tàn nhang rất khó điều trị khỏi hẳn được, đặc biệt là với những người bị do di truyền. Đây là tình trạng da liễu có liên quan mật thiết với gen, do đó chỉ có thể điều trị giảm bớt các triệu chứng chứ không thể loại bỏ hoàn toàn trên da được.Tuy nhiên, Bác sĩ Nhuần cũng cho biết nếu bạn bị tàn nhang do ánh nắng mặt trời, do lạm dụng mỹ phẩm thì bạn cũng có thể điều trị được nếu bạn thực sự kiên trì. Bên cạnh đó, quan trọng là bạn tìm được cho mình phương pháp điều trị phù hợp thì mới có thể đạt được hiệu quả như ý.

Chẩn đoán và điều trị tàn nhang

Đối với những người bị tàn nhang, nếu muốn phục hồi nhanh chóng làn da thì nên được điều trị sớm. Và quá trình chẩn đoán trước đó là việc cần thiết để bác sĩ phân biệt với các bệnh về da khác, đồng thời có biện pháp điều trị phù hợp.

Chẩn đoán mức độ bệnh

Quy trình chẩn đoán tàn nhang được thực hiện như sau:

• Kiểm tra bề mặt da: Bác sĩ kiểm tra bề mặt da, sau đó dựa trên triệu chứng hiện tại để loại bỏ một số bệnh lý tương tự.
• Sử dụng đèn Wood: Sử dụng đèn soi để xác định mức độ tổn thương dưới da. Tất nhiên ánh sáng này an toàn và không chứa UV như ánh sáng mặt trời.
• Sinh thiết: Bác sĩ chỉ định thực hiện sinh thiết nếu nghi ngờ người bệnh có khả năng bị ung thư da.
• Kết luận: Sau khi thực hiện các xét nghiệm cận lâm sàng, bác sĩ sẽ kết luận và đưa ra phương hướng điều trị cụ thể cho từng đối tượng.

Trị tàn nhang tại nhà

Các mẹo trị và phòng ngừa tàn nhang tại nhà được khuyên dùng với những người có mức độ nhẹ, chưa xuất hiện nhiều nhiều đốm trên da. Trong trường hợp từ trung bình đến nặng, người bệnh nên kết hợp cùng các biện pháp điều trị bằng thảo dược hoặc Tây y để mang lại hiệu quả cao hơn.

Nha đam và nước vo gạoNha đam là cây thuốc quý, có chứa nhiều thành phần giúp cải thiện và phục hồi làn da. Đối với những người bị tàn nhang, việc sử dụng nha đam từ 2 – 3 lần/tuần sẽ giúp làm mờ các đốm màu trên da. Đồng thời, khi kết hợp với nước vo gạo, lượng vitamin B1 từ đây sẽ giúp da săn chắc và trắng sáng hơn.Thành phần: Nha đam 100g, nước vo gạo 100mL.Thực hiện và sử dụng:

• Nha đam cắt bỏ vỏ bên ngoài, giã nhuyễn, sau đó thêm từ từ nước vo gạo vào.
• Chỉ sử dụng một lượng nước vừa đủ để hỗn hợp được đặc sánh và dễ bám dính trên da.
• Sau khi pha chế xong thì thoa trực tiếp hỗn hợp lên vùng da bị tàn nhang, lưu ý phải rửa sạch da trước khi dùng.
• Đợi từ 10 – 15 phút sau đó rửa lại vùng da này bằng nước ấm. Lưu ý không được áp dụng với đối tượng có vết thương hở trên da hoặc bị cháy nắng.

Lòng trắng trứng gà và nước cốt chanhLòng trắng trứng gà có chứa albumin và lượng protein cao, có khả năng phục hồi làn da bị tàn nhang nếu được kết hợp với nước cốt chanh. Đây là mẹo thường được sử dụng tại nhà và mang lại hiệu quả làm mờ rất tốt.Thành phần: 1 lòng trắng trứng, 1 quả chanh.Thực hiện và sử dụng:

• Quả trứng đập ra tách thành lòng đỏ và trắng riêng.
• Chanh bổ đôi, đem vắt lấy nước cốt, bỏ hạt.
• Cho nước cốt vào bát, sau đó khuấy đều đến đồng nhất.
• Đắp trực tiếp hỗn hợp lên mặt, đợi 10 – 15 phút sau rồi rửa lại bằng nước ấm.

Điều trị bằng Y học cổ truyền

Điều trị tàn nhang bằng Y học cổ truyền sẽ giúp cải thiện sâu bên trong da, đồng thời không gây kích ứng và an toàn cho da. Tuy nhiên, đối với biện pháp này, bệnh nhân sẽ phải kiên trì dùng lâu dài và tùy vào cơ địa mà đáp ứng của mỗi người sẽ khác nhau.

Bài thuốc 1

Thành phần: Khương hoạt, xuyên khung, sinh địa, sơn dược, đông qua nhân, phòng phong, hồng hoa, đương quy, chi tử.Thực hiện và sử dụng:

• Chuẩn bị đầy đủ dược liệu, sau đó cho vào ấm sắc và thêm nước đến đầy.
• Sắc thuốc khoảng 40 phút thì tắt bếp, chắt thuốc ra bát và uống.
• Duy trì uống 3 – 4 lần/tuần sẽ thấy đốm tàn nhang nhạt dần.

Bài thuốc 2

Thành phần: Vỏ đỗ xanh, đông qua nhân, phòng phong, xuyên khung, sinh địa, sơn dược, khương hoạt, bạch phụ tử, lăng tiêu hoa, hoàng cầm.Thực hiện và sử dụng:

• Chuẩn bị dược liệu theo hàm lượng được kê sẵn, sau đó sắc thuốc theo hướng dẫn của thầy thuốc.
• Cho hỗn hợp vào ấm sắc, thêm nước và đun sôi.
• Sôi được khoảng 10 phút thì tắt bếp, chắt thuốc lần đầu.
• Lại thêm 100mL nước vào và tiếp tục đun đến khi cạn còn 1 bát thuốc.
• Trộn hỗn hợp lần 1 và lần 2, sau đó cho đối tượng sử dụng.

Bài thuốc 3:

• Với các nguyên liệu chính nhưng Đương quy, Bạch thược, Thục địa, Hoa hồng, Nghệ đen,….
• Thuốc được bào chế dưới dạng viên uống và tinh chất bôi nhằm tác động toàn diện vào cơ chế gây bệnh, đem đến hiệu quả nhanh chóng.
• Bộ sản phẩm trị nám, tàn nhang Vương Phi này là sản phẩm độc quyền của Viện Da Liễu Hà Nội- Sài Gòn, hiện được nhiều bệnh nhân tin dùng. 

Tây y điều trị dứt điểm

Biện pháp điều trị Tây y mang lại đáp ứng tốt và có thể điều trị dứt điểm tàn nhang. Ngoài việc sử dụng các dạng thuốc bôi ngoài da, bác sĩ còn chỉ định điều trị bằng tia laser, đốt điện…nếu cần thiết.

Điều trị tàn nhang bằng thuốc

Thuốc điều trị tàn nhang chủ yếu được dùng dưới dạng thuốc bôi ngoài da, cụ thể là:

• Kem thuốc bôi có chứa thành phần acid hydroxy alpha (AHA), có tác dụng loại bỏ tế bào da chết, làm mờ và dưỡng ẩm cho da. Một số dẫn chất của AHA được dùng trong điều trị tàn nhang bao gồm: Glycolic acid, lactic acid, mandelic acid…
• Thuốc kem bôi tretinoin có khả năng ức chế sinh keratin, tăng tái tạo mô và hạn chế quá trình tạo bã nhờn. Đối với người bị tàn nhang, tretinoin sẽ giúp làm mờ các vết đốm và tăng khả năng tái tạo làn da.
• Thuốc kem bôi hydroquinone: Đây là chất có cấu tạo tương tự tiền sắc tố melanin, có khả năng ngăn cản chuyển hóa enzym DOPA thành sắc tố melanin và gây sạm da. Do vậy, việc sử dụng hàng ngày hoạt chất này sẽ giảm quá trình lan tỏa, đồng thời làm mờ đốm tàn nhang.
• Thuốc kem bôi acid azelaic ức chế với enzym tyrosine trong chu trình tổng hợp melanin. Do vậy khi dùng dạng thuốc này, các vết đốm sẽ dần mờ đi và làn da trở nên trắng sáng hơn.
• Vitamin C dạng kem bôi kết hợp sẽ giúp giảm lão hóa, kích thích collagen nội sinh và ức chế sinh tổng hợp melanin. Đây cũng là hoạt chất giúp sáng da và tăng độ đàn hồi cho da hiệu quả.
• Các dạng thuốc khác có chứa: Acid kojic, acid trichloroacetic, niacinamide, vitamin PP cũng có tác dụng hỗ trợ đối với bệnh nhân bị tàn nhang.

Điều trị bằng các phương pháp công nghệ cao

Với những người mong muốn được loại bỏ tàn nhang nhanh chóng thì điều trị với công nghệ cao sẽ là một lựa chọn vô cùng phù hợp. Bạn có thể tìm đến các thẩm mỹ viện hoặc spa để thực hiện phương pháp này.

Các phương pháp công nghệ cao được dùng nhiều trong giai đoạn hiện nay là đốt tàn nhang bằng laser, lột da bằng hóa chất, liệu pháp Mesotherapy hoặc dùng nitơ lỏng… Các phương pháp này đều có tác động trực tiếp đến cấu trúc da, loại bỏ hắc sắc tố nhanh nên thời gian điều trị cũng không quá dài. Và sau khi điều trị bằng công nghệ cao, bạn cũng cần có cho mình chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học để ngăn ngừa tàn nhang tái phát.

Trị tàn nhang với công nghệ cao thường có giá thành khá đắt nên không phải ai cũng có thể sử dụng nó. Hơn nữa, bạn cũng cần lựa chọn các địa chỉ y tế uy tín với đội ngũ y bác sĩ, chuyên viên tay nghề cao thì mới có thể đảm bảo được quy trình điều trị diễn ra thuận lợi và có kết quả như ý.

Phương pháp phòng ngừa tàn nhang hiệu quả

Tàn nhang là tình trạng bệnh lành tính, tuy không ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng lại khiến người mắc phải bị tự ti về ngoại hình. Để phòng tránh trong cuộc sống, chúng ta nên:

• Hạn chế tối đa việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời bằng cách: Sử dụng kem chống nắng, mặc áo chống nắng, đeo khẩu trang và kính râm, tránh ra đường vào thời gian từ 9h đến 16h…Đây cũng là cách hạn chế quá trình nhân rộng và làm đậm đốm tàn nhang.
• Sử dụng các dạng mỹ phẩm chứa thành phần nguồn gốc tự nhiên là điều cần thiết để giảm nguy cơ bắt nắng và tắc bít lỗ chân lông. Bên cạnh đó cũng nên hạn chế trang điểm và nên thực hiện skin care đúng cách để tăng khả năng phục hồi làn da.
• Đối với những người ở giai đoạn nhạy cảm như: Tiền mãn kinh, mãn kinh, tuổi dậy thì…nên sử dụng thêm các dạng thực phẩm cân bằng nội tiết tố hàng ngày.
• Thực hiện chế độ sinh hoạt hợp lý, tránh bị stress hoặc thức quá khuya. Đây cũng là yếu tố nguy cơ gây tàn nhang thường gặp.
• Uống đủ nước để da luôn căng mọng, điều hòa huyết áp và nội tiết tố trong cơ thể.
• Cung cấp các thực phẩm chứa thành phần vitamin A – C như: Cam, việt quất, bơ, cà rốt, dâu tây…để tăng khả năng bảo vệ và làm mờ vết thâm trên da.
• Sử dụng các sản phẩm thải độc và chăm sóc da thường xuyên để loại bỏ tế bào chết, đồng thời tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất từ các sản phẩm mỹ phẩm.
• Hạn chế dùng các dạng đồ ăn cay, nóng, chua quá nhiều, bởi có thể gây độc gan và ảnh hưởng đến sắc tố da (nếu dùng thường xuyên).
• Không sử dụng các dạng kem trộn lột da hoặc làm trắng da không rõ nguồn gốc. Đây cũng là nguy cơ tiềm tàng khiến da bị thay đổi sắc tốt và dẫn đến tàn nhang.
• Đối với bệnh nhân bị tàn nhang do di truyền thì cần thực hiện điều trị nhiều lần. Người bệnh nên hỏi ý kiến bác sĩ để được hỗ trợ về việc chăm sóc da như thế nào để tránh lan rộng tàn nhang trong trường hợp này.

Nên khám và điều trị tàn nhang ở đâu hiệu quả?

Tàn nhang là căn bệnh ảnh hưởng trực tiếp đến ngoại hình cũng như tâm lý của người bệnh. Do đó khi bị bệnh, bạn có thể lựa chọn một trong các địa chỉ dưới đây để khám, chữa:

• Bệnh viện Da Liễu TW tại 15A, Phương Mai, Đống Đa, Hà Nội. Số Hotline: 19006951.
• Bệnh viện Da Liễu Hà Nội, đơn vị có địa chỉ tại 79B, Nguyễn Khuyến, Hà Nội. SĐT: 0903479619.
• Trung Tâm Da Liễu Đông y Việt Nam, đơn vị trực thuộc Nhất Nam Y Viện – Địa chỉ: Biệt thự 16, ngõ 168 Nguyễn Khánh Toàn, Cầu Giấy, Hà Nội. SĐT: 0983 058 939.
• Bệnh viện Đại học Y dược Hồ Chí Minh, địa chỉ số 215, Hồng Bàng, quận 5, Hồ Chí Minh. SĐT: 02838554269.

Tàn nhang là vấn đề về da thường gặp, đặc biệt là ở phái nữ. Nhìn chung, những đối tượng có tình trạng này thường lành tính và không bị chuyển sang thể trạng ung thư. Mặt khác, mức độ tổn thương cũng nằm ở vùng da nông và hoàn toàn có thể hồi phục nếu được điều trị sớm.