Mẹ sau sinh bị nổi mẩn ngứa: Nguyên nhân, cách chữa giúp mẹ khỏe mạnh, con an toàn
Rất nhiều mẹ sau sinh bị nổi mẩn ngứa ảnh hưởng không nhỏ tới cuộc sống sinh hoạt hàng ngày. Mặc dù đây là hiện tượng khá phổ biến tuy nhiên chị em cũng không nên chủ quan bởi nó còn là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý. Tham khảo ngay bài viết dưới đây để biết được mức độ nguy hiểm của nổi mẩn ngứa sau sinh và cách chữa dứt điểm, an toàn cho cả mẹ và con.
Mẹ sau sinh bị nổi mẩn ngứa nguyên nhân do đâu?
Theo bác sĩ Đỗ Thu Hiền, chuyên gia có nhiều năm kinh nghiệm trong điều trị các bệnh lý về da liễu, phụ trách chính chuyên khoa Da liễu tại Trung tâm Thuốc dân tộc thì tình trạng nổi mẩn ngứa sau sinh là vấn đề không hiếm ở sản phụ. Khi bùng phát, chị em thường phải đối mặt với những cơn ngứa ngáy, châm chích, nóng rát trên da vô cùng khó chịu. Nguyên nhân dẫn tới tình trạng này có thể do tác động bên ngoài hoặc nguyên nhân bên trong cơ thể của mẹ:
- Nội tiết tố không ổn định: Sau sinh, nội tiết tố ở nữ giới thường có xu hướng thay đổi đột ngột. Trong thời gian này, nồng độ hormone kích thích sản xuất sữa mẹ – hormone prolactin sẽ tăng bất thường và gây ức chế hoạt động sản xuất progesterone và estrogen khiến nội tiết tố không ổn định, tăng mức độ nhạy cảm khiến mẹ sau sinh dễ bị nổi mày đay mẩn ngứa.
- Tâm lý quá căng thẳng: Trên thực tế, có hơn 65% phụ nữ sau sinh gặp các vấn đề về tâm lý do nội tiết tố bị mất cân bằng, múi giờ sinh hoạt bị đảo lộn, những khó khăn trong việc chăm con nhỏ,… Chính những điều này sẽ gây căng thẳng đầu óc, chị em dễ rơi vào trạng thái trầm cảm, kích thích hoạt động quá mẫn của hệ miễn dịch mà phát ban nổi mẩn trên da.
- Vệ sinh cơ thể kém: Theo quan niệm dân gian, phụ nữ sau sinh cần phải ở cữ, kiêng kỵ nước, gió. Vì vậy nhiều sản phụ áp dụng điều này mà hạn chế việc tắm gội, vệ sinh cơ thể hàng ngày. Chính điều này tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, mồ hôi bết dính gây tắc lỗ chân lông mà nổi mẩn đỏ, ngứa ngáy.
- Tác dụng phụ của một số thuốc: Nổi mẩn ngứa sau sinh còn có thể là tác dụng phụ của một số loại thuốc như: thuốc gây tê, thuốc mê được sử dụng trong quá trình sinh nở.
- Thể trạng yếu: Khi thể trạng yếu, sức đề kháng suy giảm là nguyên nhân khiến chị em dễ bị kích thích bởi các dị nguyên bên ngoài. Điều này gây ra hiện tượng nổi mẩn đỏ ngứa ngáy.
- Chế độ dinh dưỡng không hợp lý: Sau sinh, chị em thường có xu hướng thu nạp thật nhiều thực phẩm giàu đạm, giàu béo, chứa nhiều tinh bột,… với mong muốn tăng sữa cho con. Tuy nhiên, chính điều này sẽ tạo ra gánh nặng cho hệ tiêu hóa, tăng tích tụ độc tố nơi gan gây ra hiện tượng nổi mẩn ngứa sau sinh.
Ngoài ra, mẹ sau sinh bị nổi mẩn ngứa còn có thể xuất phát từ việc tiếp xúc với khói bụi, khói thuốc, phấn hoa, lông thú; hoặc sử dụng các loại mỹ phẩm không phù hợp với da.
Dấu hiệu điển hình mẹ sau sinh bị nổi mẩn ngứa
Những vùng da bị nổi mẩn đỏ, ban ngứa cùng với cảm giác nóng rát, khó chịu là biểu hiện đầu tiên mà sản phụ có thể cảm nhận được. Ngoài ra, các sản phụ còn có thể phát hiện bệnh qua một số dấu hiệu khác như:
- Da bị sần sùi, nổi sẩn phù, mẩn đỏ dạng nốt hoặc từng mảng với hình dạng và kích thước khác nhau.
- Phần da tổn thương thường có bờ tròn và nổi cộm, gồ ghề hơn so với vùng da lân cận.
- Những tổn thương sẽ có màu đỏ hoặc hồng nhạt, sờ vào thấy đau, châm chích.
- Mẩn ngứa có thể khởi phát ở từng bộ phận như cổ, ngực, lưng nhưng cũng có thể lan rộng ra mặt, chân và tay.
Nổi mẩn đỏ ngứa sau sinh có nguy hiểm không, có cần đi gặp bác sĩ không?
Theo bác sĩ Đỗ Thu Hiền, phần lớn những trường hợp nổi mẩn ngứa sau sinh thường tái phát đột ngột và có thể biến mất sau vài giờ hoặc vài ngày nếu phát hiện sớm và áp dụng phương pháp chăm sóc đúng cách.
Phần lớn hiện tượng mẹ sau sinh bị nổi mẩn ngứa không ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe của người bệnh nhưng các triệu chứng mẩn đỏ, ngứa ngáy trên da sẽ gây khó chịu, bứt rứt và nhiều bất tiện trong sinh hoạt hằng ngày. Từ đó làm giảm chất lượng sống và đời sống tinh thần của sản phụ.
Tuy nhiên, với một số chị em có cơ địa nhạy cảm hoặc do không biết cách chăm sóc tốt mà mẩn ngứa có thể diễn tiến phức tạp, kéo dài dai dẳng và chuyển sang giai đoạn mãn tính tái phát nhiều lần.
Những cơn gãi ngứa điên cuồng cùng những vết mẩn, sẹo thâm trên da khiến chị em bị căng thẳng, mệt mỏi. Điều này sẽ làm tăng nguy cơ trầm cảm sau sinh, chị em luôn bị mất tự tin và khó chịu bởi mẩn ngứa đeo bám.
Ngoài ra tình trạng nổi mẩn đỏ do bệnh mề đay sau sinh còn có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm như phù mạch, nghẽn ống thở, khó thở, nặng nhất là hiện tượng sốc phản vệ rất nguy hiểm. Do đó, mẹ sau sinh cần tới ngay cơ sở y tế để thăm khám, điều trị trong những trường hợp:
- Ngứa ngáy, nổi mẩn đỏ kéo dài liên tục nhiều ngày và không có xu hướng thuyên giảm.
- Kèm theo các triệu chứng như: sốt, đi ngoài, vã mồ hôi.
- Cơ thể mệt mỏi, chán ăn, mất sữa.
Phương pháp điều trị nổi mẩn ngứa sau sinh
Mẹ sau sinh bị nổi mẩn ngứa cần bình tĩnh, tìm hiểu kỹ nguyên nhân cũng như phương pháp điều trị phù hợp. Các chuyên gia da liễu nhấn mạnh, điều trị nổi mẩn ngứa sau sinh ngoài hiệu quả thì cần đạt yếu tố an toàn lên đầu. Mỗi phương pháp chữa sẽ có ưu – nhược điểm riêng, người bệnh có thể tham khảo chi tiết dưới đây:
Áp dụng mẹo dân gian chữa mẩn ngứa
Trong dân gian lưu truyền rất nhiều bài thuốc dân gian chữa nổi mẩn ngứa cho chị em sau sinh như sau:
- Tắm nước lá: Đây là cách chữa mẩn ngứa sau sinh được nhiều người áp dụng nhất. Đun sôi các loại lá như: lá khế, lá trà xanh, lá trầu không,… sau đó chế thêm nước lạnh sao cho ấm rồi vệ sinh vùng da bị tổn thương mỗi ngày.
- Sử dụng nha đam: Nhựa nha đam hoặc nhựa của lô hội có thể làm dịu cảm giác đau rát, ngứa ngáy da tức thì. Chị em có thể lấy 1 cây nha đam, loại bỏ vỏ ngoài rồi lấy phần nhựa bên trong thoa vào vùng da bị tổn thương.
- Chườm đá: Trong trường hợp cấp bách, những cơn ngứa ngáy liên tục kéo tới bạn có thể giảm nhanh tình trạng này bằng cách chườm đá vào vùng da nổi mẩn đỏ ngứa.
- Uống nước rau má: Sau sinh, thân nhiệt tăng, hệ bài tiết bị suy giảm chức năng khiến độc tố khó đào thải ra ngoài được. Xay nước rau má ra uống mỗi ngày sẽ giúp mát gan, hỗ trợ quá trình thanh lọc, giải độc cơ thể.
- Uống trà hoa cúc: Ngoài nước rau má thì trà hoa cúc cũng là một gợi ý giúp mẹ sau sinh bị nổi mẩn ngứa giảm triệu chứng khó chịu.
Ưu điểm của phương pháp điều trị nổi mẩn đỏ ngứa theo dân gian chính là sự tiện lợi, đơn giản thực hiện tại nhà. Tuy nhiên do là phép chữa truyền miệng, chưa được kiểm chứng khoa học nên đây chỉ xem là giải pháp tạm thời mà không phải ai cũng phù hợp. Việc chế biến nguyên liệu cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ khiến mẩn ngứa nặng hơn do khâu xử lý bụi bẩn, vi khuẩn còn hạn chế.
Sử dụng thuốc Tây
Những đơn thuốc Tây với công dụng giảm triệu chứng ngứa ngáy được nhiều người áp dụng bao gồm:
- Thuốc bôi chứa Menthol: Menthol là một hoạt chất tinh chiết từ lá bạc hà và lá trầu không có tác dụng giảm nóng rát, mẩn ngứa và ngăn chặn vùng tổn thương lan rộng ra vị trí xung quanh.
- Thuốc kháng histamin H1: Sau khi đưa vào cơ thể, thuốc sẽ thực hiện nhiệm vụ ức chế hoạt động phóng thích histamin gây tổn thương trên da. Loại thuốc này được đánh giá là tương đối an toàn cho phụ nữ tuy nhiên vẫn cần tuyệt đối tuân thủ theo chỉ dẫn của bác sĩ.
Ưu điểm của nổi mẩn ngứa điều trị bằng thuốc Tây đó chính là hiệu quả nhanh chóng ngay sau khi dùng thuốc. Tuy nhiên việc sử dụng thuốc Tây không thể điều trị dứt điểm mẩn ngứa sau sinh, lạm dụng thuốc nhiều còn tiềm ẩn tác dụng phụ, ảnh hưởng trực tiếp tới nguồn sữa mẹ. Vì vậy, chị em nên cân nhắc thật kỹ và lắng nghe ý kiến tư vấn của bác sĩ chuyên khoa trước khi quyết định điều trị theo phương pháp này.
Điều trị dứt điểm mẩn ngứa cho mẹ sau sinh theo Y học cổ truyền
Theo quan niệm trong Y học cổ truyền, mẹ sau sinh bị nổi mẩn đỏ ngứa nguyên nhân do cơ thể bị nhiễm phong hàn, nhiệt độc. Cộng thêm cơ địa nhạy cảm, sức đề kháng kém khiến âm dương bất hòa, tạng phủ suy giảm, độc tố tích tụ nhiều gây uất kết mà nổi mẩn ngứa.
Đông y trị bệnh theo nguyên tắc cần xác định chính xác nguyên nhân, loại bỏ toàn bộ căn nguyên gây bệnh đồng thời tăng cường, phục hồi chức năng tạng phủ, ổn định cơ địa, bồi bổ cơ thể tăng sức đề kháng, ngăn chặn bệnh tái phát.
Y học cổ truyền kết hợp các thảo dược thiên nhiên có tác dụng giảm ngứa, xoa dịu da như: Bồ công anh, kim ngân hoa, diệp hạ châu, cam thảo, … trong các bài thuốc. Người bệnh có thể tham khảo một số bài thuốc chữa nổi mẩn ngứa sau sinh theo Y học cổ truyền dưới đây:
- Bài thuốc 1: Các vị thuốc gồm cam thảo 12g, độc hoạt 12g, tế tân 12g, liên kiều 12g, tất bát 12g. Thêm vào 8g quế nhục; 16g mỗi loại thương nhĩ, thương bồ, kinh giới và 10g thiên niên kiện.
- Bài thuốc 2: Là sự kết hợp của xương bổ, ký sinh, ké đầu ngựa mỗi thứ 16g; cỏ mần trầu, kim ngân hoa mỗi vị 10g.
- Bài thuốc 3: Kết hợp 6g mỗi vị kinh giới, cam thảo, thuyền thoái; gia giảm thêm 10g mỗi vị liên kiều, sinh địa, đại thanh diệp, kim ngân hoa.
Chữa nổi mẩn ngứa sau sinh theo phương pháp YHCT mang tới nhiều ưu điểm vượt trội bao gồm:
- Điều trị dứt điểm triệu chứng, mang tới hiệu quả lâu dài, bền bỉ.
- Các bài thuốc chiết xuất 100% thảo dược tự nhiên nên dược tính an toàn.
- Hạn chế tình trạng gặp tác dụng phụ.
- Có thể áp dụng điều trị nổi mẩn ngứa khắp người sau sinh hoặc mẩn ngứa từng bộ phận, mảng da trên cơ thể.
- Các thành phần thuốc có thể gia giảm để bồi bổ sức khỏe toàn diện, tăng hệ miễn dịch.
Tuy nhiên muốn mang lại hiệu quả tốt nhất, người bệnh cần kiên trì áp dụng theo đúng phác đồ điều trị. Đồng thời cũng cần lựa chọn địa uy tín để thăm khám lấy thuốc phù hợp.
Mẹ bị nổi mẩn ngứa chăm sóc thế nào, kiêng kỵ ra sao?
Ngoài việc tìm hiểu nguyên nhân, lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, mẹ sau sinh bị nổi mẩn ngứa khắp người cũng cần ghi nhớ những điều sau đây để bệnh nhanh khỏi cũng như phòng ngừa tái phát hiệu quả:
- Chăm sóc, vệ sinh cơ thể sạch sẽ, đúng cách: Chị em nên duy trì việc tắm rửa, vệ sinh da thường xuyên. Sử dụng nước ấm hoặc nước lá để vệ sinh da, làm dịu da.
- Dinh dưỡng phù hợp: Việc bồi bổ dinh dưỡng cho nguồn sữa mẹ là điều tốt tuy nhiên bạn nên tìm hiểu một chế độ ăn đủ chất mà không nên áp dụng thừa chất. Đặc biệt với những chị em có cơ địa nhạy cảm thì nên tránh những món ăn dễ gây kích ứng như hải sản, đậu phộng, đồ chiên dầu, nước uống chứa ga, cồn. Trong bữa ăn nên bổ sung các loại rau, củ quả, nước ép trái cây.
- Giữ ấm cho cơ thể vào mùa đông: Vào mùa thu đông, da thường dễ bị nổi mẩn ngứa hơn do không khí có sự chênh lệch lớn. Lúc này chị em nên chú ý giữ ấm cơ thể để không bị phong hàn xâm nhập.
- Giữ da thông thoáng: Không nên mặc quần áo quá chật, chất liệu vải bằng cotton sẽ thấm hút mồ hôi nhanh, giúp da thông thoáng hơn.
- Uống nhiều nước, bổ sung vitamin: Mỗi ngày chị em nên uống đủ 2 lít nước, có thể thay thế bằng nước ép trái cây để tăng thêm vitamin.
- Nghỉ ngơi hợp lý: Dành thời gian cho bản thân nhiều hơn, có thể chia sẻ với người thân, gia đình để tránh bị stress, căng thẳng, cơ thể suy nhược.
- Duy trì thói quen dưỡng ẩm cho da: Chị em nên tìm hiểu về các sản phẩm chăm sóc da chiết xuất từ thảo dược giúp cấp ẩm, làm mềm, dịu da.
- Thăm khám và điều trị: Ngay sau khi thấy tình trạng nổi mẩn ngứa sau sinh ngày càng dữ dội và không có dấu hiệu thuyên giảm, bạn cần nhanh chóng tới cơ quan y tế thăm khám và được xử lý kịp thời.
Tình trạng mẹ sau sinh bị nổi mẩn ngứa không còn xa lạ với nhiều người. Tuy nhiên điều quan trọng chị em không nên chủ quan mà cần tìm hiểu và chăm sóc kịp thời, đúng cách. Hy vọng bài viết trên đây có thể giúp chị em có được thông tin hữu ích trong cẩm nang chăm sóc sức khỏe của mình.
Theo: Y Tế Bắc Kạn
BÀI VIẾT HAY
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!