Biến chứng viêm amidan là gì? Biện pháp phòng ngừa?
Biến chứng viêm amidan gồm nhiều bệnh lý khác nhau như viêm xoang, áp-xe, viêm cầu thận, viêm cơ tim,… Đây đều là các vấn đề sức khỏe gây nguy hiểm, đe dọa trực tiếp đến tính mạng của người bệnh. Tuy vậy, vẫn có thể phòng ngừa các biến chứng này bằng các biện pháp đơn giản. Bài viết xin được cung cấp cho bạn đọc các thông tin liên quan đến vấn đề này.
Các biến chứng viêm amidan thường gặp là gì? Có nguy hiểm không?
Viêm amidan là bệnh lý đường hô hấp thường gặp, đặc biệt vào thời điểm giao mùa. Bệnh cần sớm được điều trị bởi nhiều trường hợp có thể tiến triển xấu và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho cơ thể.
Một số biến chứng viêm amidan có tần suất gặp nhiều hơn cả bao gồm:
Biến chứng áp – xe quanh amidan
Đây là biến chứng thường gặp ở người mắc viêm amidan cấp tính nhưng điều trị không dứt điểm. Các vi khuẩn không được tiêu diệt hết, mà phát triển và gây ra áp-xe ở xung quanh amidan. Đôi khi tình trạng này xảy ra do các vi khuẩn đã trở nên nhờn thuốc kháng sinh. Đối với các trường hợp này, điều trị bằng thuốc không có tác dụng.
Thường thì các ổ áp-xe bắt đầu xuất hiện sau khoảng 5 – 7 ngày bắt đầu đợt viêm amidan cấp. Người bệnh dùng thuốc nhưng tình trạng không thuyên giảm.
Thậm chí các cơn đau họng càng nặng thêm, có cảm giác đau nhức mỗi khi nuốt. Các cơn sốt cao 39 – 40 độ C diễn ra liên tục kéo dài. Giọng nói của họ bị khàn đi, khó nghe hơn. Lưỡi dày và có các lớp trắng đục bao bọc quanh lưỡi. Amidan sưng đỏ lên thấy rõ.
Biến chứng này không chỉ làm người bệnh thấy khó chịu, mà còn gây nhiều hệ lụy. Amidan bị sưng lệch bên, có thể làm lệch hàm và gây hiện tượng khít hàm. Ngoài ra, nếu bệnh nặng có thể gây nhiễm độc, nhiễm trùng nặng. Người bệnh thấy khó chịu, mất ý thức, không nhận ra những điều quen thuộc như cha mẹ, bạn bè,… Do đó, cần phải có các biện pháp ngăn chặn biến chứng nguy hiểm này.
Viêm thanh khí phế quản
Viêm thanh khí phế quản cấp (hay bệnh Croup) là biến chứng amidan thường xảy ra. Bệnh này xuất hiện do đường hô hấp bị nhiễm trùng nặng nề. Điều này có thể là do các vi khuẩn ở amidan phát triển quá mức. Sau khi chúng xâm nhập vào đường hô hấp sẽ gây viêm nhiễm diện rộng.
Một số triệu chứng điển hình của bệnh là đường hô hấp bị tắc nghẽn khiến người bệnh ho không ngừng, thanh khí phế quản sưng to giống như viêm sưng amidan. Khi ngủ thường ngáy và tiếng thở rít như tiếng gió. Ngoài ra, còn có thể thấy chảy nước mũi hoặc sốt.
Như vậy, bệnh lý này gây nhiều bất tiện trong sinh hoạt của người bệnh. Hơn hết, bệnh thường dễ tái phát, và nếu xảy ra thường xuyên có thể làm phình giãn đường thở. Một số trường hợp khác, bệnh tiến triển thành bội nhiễm và các ổ viêm lan ra khắp cơ thể. Nếu không điều trị kịp thời, người bệnh sẽ chết vì sốc nhiễm khuẩn toàn thân.
Viêm tai giữa – Biến chứng phổ biến
Viêm amidan do vi khuẩn rất thường gặp, và nếu không điều trị tận gốc, rất dễ gây viêm nhiễm các bộ phận ở xung quanh. Trong đó, do khu vực tai – mũi – họng có liên quan trực tiếp với nhau nên vi khuẩn rất dễ di chuyển lên vùng tai và gây nhiễm khuẩn. Có nhiều bệnh có thể xuất hiện. Trong đó, viêm tai giữa là một trong những biến chứng phổ biến nhất.
Viêm tai giữa có các triệu chứng như: Gây ù tai, đau tai, đôi khi xuất hiện mủ ở tai,… Một số trường hợp soi tai thấy thủng màng nhĩ.
Bệnh này làm người bệnh cảm thấy không thoải mái, đặc biệt khi phải trao đổi với người khác. Thường thì đi kèm với viêm tai giữa, thính lực của người bệnh cũng giảm đột ngột. Nếu không điều trị đúng cách, thậm chí có thể gây ra nhiều biến chứng nặng nề hơn. Có thể kể đến các biến chứng đe dọa đến tính mạng như viêm màng tim, áp xe não, áp xe ngoài màng cứng,….
Viêm xoang – Bệnh tai mũi họng thường gặp
Viêm xoang là một bệnh lý thường gặp, do các lớp tế bào niêm mạc phía bên trong xoang mũi bị viêm nhiễm. Thường gặp nhất là viêm xoang cấp tính với các triệu chứng cấp là người bệnh bị phù nề phía trong mũi – miệng – họng và tiết nhiều dịch nhầy hơn mức bình thường.
Các dịch mủ viêm từ các xoang này sẽ chảy xuống phía dưới và ra khỏi cơ thể qua mũi, tạo thành hiện tượng chảy nước mũi có dịch nhầy xanh vàng.
Bệnh viêm xoang và viêm amidan có liên quan mật thiết với nhau. Đó là bởi trong cơ thể, vị trí của xoang và amidan rất gần nhau. Do vậy, khi viêm amidan điều trị không hết sẽ gây ra viêm xoang. Và ngược lại, khi người bệnh mắc viêm xoang, đây cũng là yếu tố nguy cơ gây ra viêm amidan cấp tính. Đây chính là vòng xoắn bệnh lý về đường hô hấp thường gặp.
Biến chứng viêm amidan – Hội chứng ngưng thở khi ngủ
Biến chứng này thường gặp ở những người bị viêm amidan quá phát hoặc viêm amidan mạn tính kéo dài nhiều năm.
Trong trường hợp này, amidan bị sưng viêm quá to và chắn ngang cổ họng. Do vậy, nó ngăn cản không khí lưu thông qua khí quản. Vì vậy, người bệnh gặp rất nhiều khó khăn khi thở ra hít vào. Nhiều khi người bệnh phải thở bằng đường miệng.
Vào buổi đêm khi ngủ, hiện tượng ngưng thở xảy ra thường xuyên hơn. Thậm chí, do lúc này người bệnh không ý thức được về cơ thể mình, nên nếu không cung cấp đủ không khí cho cơ thể thì họ sẽ rơi ngay vào trạng thái hôn mê.
Điều này rất nguy hiểm vì nạn nhân không ý thức là mình đang ngừng thở, hôn mê càng sâu thì lượng oxy lên não càng ít. Kết quả xấu nhất có thể xảy ra là người bệnh tử vong ngay trong lúc ngủ.
Xêm thêm:
Khó khăn khi giao tiếp và ăn uống
Khi người bệnh mắc viêm amidan thì thường bộ phận này sẽ sưng to lên. Do amidan có vị trí nằm ở nơi giao giữa khoang miệng, khí quản và thực quản, nên nếu amidan sưng lên sẽ làm chắn mất các cửa ngõ này của cơ thể.
Do đó, khi ăn vào, thức ăn sẽ bị chắn lại. Người bệnh thường xuyên gặp khó khăn trong quá trình nuốt, đặc biệt là khi ăn các đồ cứng như hạt, hạch,… Thậm chí ở một số người khi nuốt còn bị đau tai và ù tai. Do đó đây là biến chứng viêm amidan gây ảnh hưởng rất lớn đến sinh hoạt hằng ngày của người bệnh.
Ngoài ra, khi viêm amidan cấp tính hay mạn tính, thường người bệnh hay bị thay đổi giọng nói. Đó là do không khí từ ngoài vào bị chặn lại, làm giọng nói có sự biến đổi nhẹ là khàn đi. Điều này làm cho người khác rất khó nghe, gây ảnh hưởng đến cá mối quan hệ trong đời sống hằng ngày.
Viêm cầu thận – Một biến chứng viêm amidan nguy hiểm
Việc mắc viêm cầu thận sau khi mắc viêm amidan là điều không hiếm gặp. Đây là một trong các biến chứng phổ biến và nguy hiểm.
Các vi khuẩn từ ổ nhiễm ở amidan không được tiêu diệt hết, lại di chuyển theo máu lan đến khắp cơ thể. Một số tác nhân như tụ cầu vàng, liên cầu khuẩn,… khi đi đến cầu thận thì trú ngụ trong các hốc của thận. Ở đó chúng phát triển thành ổ viêm nhiễm cầu thận, khó điều trị bằng các biện pháp thông thường.
Nếu không xử lý kịp thời, tình trạng viêm cầu thận vẫn tiếp tục xảy ra và đôi khi kết quả lại rất thương tâm. Đặc biệt, viêm cầu thận rất khó chữa khỏi hoàn toàn mà không để lại di chứng. Do đó, tốt nhất là điều trị viêm amidan tận gốc, không để cho viêm nhiễm xảy ra ở các bộ phận khác trong cơ thể.
Sốt thấp khớp
Sốt thấp khớp hay còn được gọi là bệnh thấp tim, là một biến chứng nguy hiểm của viêm amidan. Tương tự như các biến chứng khác, các ổ nhiễm khuẩn ở amidan lan rộng ra và vi khuẩn di chuyển tới tim và gây viêm nhiễm. Lúc này, hệ miễn dịch của cơ thể hoạt động để loại bỏ các vi khuẩn, và vô hình trung cũng có cơ chế đào thải luôn phần tổ chức tim bị viêm nhiễm.
Nếu không phát hiện kịp thời, bệnh sốt thấp khớp sẽ gây nhiều tổn thương ở tim như viêm cơ tim, viêm màng tim, làm hẹp van tim, hở van tim… Khi viêm cơ tim nặng, tim không đủ sức để hoạt động đúng chức năng là co bóp đưa máu đi khắp cơ thể. Điều này làm cho cơ thể bị thiếu máu và oxy toàn thân. Nếu không chữa ngay thì tỷ lệ tử vong là rất cao.
Phòng ngừa các biến chứng của bệnh viêm amidan
Các biến chứng viêm amidan đều rất nguy hiểm, nhưng bạn không nên quá lo lắng. Sử dụng đúng các biện pháp phù hợp có thể dễ dàng để phòng. Dưới đây là một vài biện pháp hiệu quả để ngăn ngừa bệnh viêm amidan tiến triển:
Đi khám bệnh ngay khi phát hiện các triệu chứng ban đầu của bệnh
Trước hết, mọi người cần có hiểu biết về các triệu chứng của bệnh. Nếu thấy có điều gì bất thường cần đi khám ngay để được chẩn đoán bệnh sớm.
Trên thực tế, nhiều người thường có suy nghĩ ngại đi khám hoặc nghĩ rằng các triệu chứng sẽ tự khỏi nên chủ quan không khám bệnh. Điều này khiến bệnh âm thầm tiến triển, và người bệnh sẽ có nguy cơ cao gặp các biến chứng nguy hiểm.
Điều trị bệnh dứt điểm viêm amidan ngay từ ban đầu
Khi đã chẩn đoán chính xác về bệnh, cần có biện pháp điều trị thích hợp. Điều trị hiệu quả ngay từ ban đầu sẽ đảm bảo bệnh không tiến triển xấu đi. Hiện nay có nhiều phương pháp điều trị viêm amidan hiệu quả được nhiều bác sĩ lựa chọn như sau:
- Sử dụng thuốc để trị bệnh: Các thuốc giúp giảm nhanh các triệu chứng của bệnh và hạn chế được nhiều biến chứng viêm amidan. Các thuốc thường được kê gồm: Thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau, chống viêm,…
- Phẫu thuật cắt amidan: Loại bỏ amidan là một phẫu thuật khá đơn giản và tỷ lệ thành công cao. Tuy vậy, đây chỉ được coi là biện pháp điều trị cuối cùng. Các bác sĩ khuyến cáo không nên quá lạm dụng phương pháp này.
Thói quen sinh hoạt và điều trị lành mạnh
Điều trị bệnh có hiệu quả hay không, phụ thuộc phần lớn ở ý thức người bệnh. Phác đồ điều trị hiệu quả nhưng người bệnh không tuân thủ thậm chí còn khiến bệnh phát triển nặng thêm.
- Dùng thuốc theo sự chỉ định của bác sĩ. Không được tự ý bỏ thuốc hoặc uống thêm thuốc khi thấy các triệu chứng chưa được cải thiện.
- Cần hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi uống thêm các thuốc đông y hoặc các sản phẩm thực phẩm chức năng hỗ trợ điều trị bệnh.
- Đảm bảo vệ sinh chăm sóc răng miệng sạch sẽ. Sử dụng các nước súc miệng và nước súc họng để tiêu diệt các vi khuẩn có hại trong khoang miệng.
- Trong quá trình điều trị cần bỏ các thói quen xấu như: Hút thuốc lá, hút thuốc lào, uống nước đá lạnh,…
- Đi ngủ đúng giờ, không nên thức đêm sau 23 giờ.
- Hằng ngày có thể rèn luyện thể lực bằng một số bài tập nhẹ nhàng. Chú ý không tập thể dục vào lúc sáng sớm trước 5 giờ. Thời điểm đó nhiệt độ còn thấp, gây ảnh hưởng xấu tới hệ hô hấp của người bệnh.
Xây dựng chế độ ăn uống khoa học
Chế độ ăn hằng ngày cũng ảnh hưởng rất nhiều tới kết quả điều trị bệnh. Nhiều trường hợp ăn uống không hợp lý còn khiến gia tăng nguy cơ gây biến chứng viêm amidan. Vì vậy, đây là vấn đề không nên bỏ qua trong quá trình điều trị bệnh.
- Cần bổ sung các loại thực phẩm giàu kẽm như hàu, rong biển, thịt bò,… Kẽm đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra các tế bào lympho, bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân có hại.
- Ăn nhiều rau xanh, hoa quả giàu vitamin, nhất là vitamin C, đây đều là những dưỡng chất giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Tốt nhất nên bổ sung nhiều rau đay, rau bắp cải, rau mồng tơi, bưởi, thanh long,…
- Bổ sung thêm các thực phẩm giàu chất kháng viêm tự nhiên. Có thể kể đến như tỏi, mật ong, gừng, tía tô… Các nguyên liệu này có thể chế biến theo nhiều cách khác nhau như đun thành nước uống, nấu cháo, đun nước trà,…
- Hạn chế ăn các đồ ăn giàu tính acid như giấm, cóc dầm, quất,… Các thực phẩm này làm bào mòn tế bào biểu mô amidan và khiến tình trạng viêm nặng nề hơn. Nguy cơ gây biến chứng viêm amidan cũng tăng lên theo.
- Không ăn các thức ăn khô cứng như các loại hạt, đậu phộng, hạnh nhân,… Do chúng khiến amidan càng sưng tấy, đau rát mỗi khi nuốt. Thậm chí, có thể làm rách amidan và khiến vi khuẩn lan sang các khu vực xung quanh. Từ đó gây ra viêm nhiễm và các biến chứng.
- Tránh tuyệt đối các thực phẩm gây kích thích phản ứng viêm của cơ thể như bột ớt, rượu bia, dầu mỡ,…
Trên đây là các thông tin hữu ích về vấn đề biến chứng viêm amidan. Bài viết hy vọng đem lại cho bạn đọc cái nhìn mới, từ đó giúp bảo vệ bạn và gia đình khỏi các bệnh lý này để có được một cuộc sống tốt đẹp.
Thông tin hữu ích:
Theo: Y tế Bắc Kạn
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!