Viêm amidan ở trẻ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
Viêm amidan có thể xảy ra ở bất cứ đối tượng nào, tuy nhiên phổ biến nhất là ở trẻ nhỏ. Đây là một loại bệnh lý liên quan đến đường hô hấp, nếu không được chữa trị kịp thời sẽ gây ra các biến chứng nguy hiểm. Vậy viêm amidan ở trẻ là gì, nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị như thế nào? Bài biết sau đây sẽ cung cấp đầy đủ thông tin cho bạn.
Viêm amidan ở trẻ là gì? Bệnh có nguy hiểm không
Bị bệnh viêm amidan là hiện tượng vùng sau cổ họng của trẻ (nơi giao nhau giữa đường ăn và đường thở) không đủ khả năng kháng cự trước sự tấn công của các loại virus, vi khuẩn dẫn đến tình trạng đau rát, sưng đỏ.
Viêm amidan ở trẻ có nguy hiểm hay không sẽ tùy thuộc vào mức độ của bệnh. Thông thường bệnh sẽ tiến triển theo hai cấp độ gồm:
- Viêm amidan cấp tính: Ở dạng này, bệnh thường khó phát hiện và có các triệu chứng giống như khi bị sốt, viêm họng. Nếu bệnh tiến triển nặng hơn thì vùng họng của trẻ cũng có thể xuất hiện mủ trắng. Lúc này bệnh chưa nguy hiểm đến tính mạng trẻ.
- Viêm amidan mãn tính: Khi viêm amidan cấp tính không được điều trị kịp thời sẽ khiến bệnh nặng hơn và trở thành mãn tính. Khi này trẻ sẽ cảm thấy vô cùng đau rát ở vùng họng. Nguy hiểm hơn bệnh sẽ biến chứng thành dạng viêm amidan hốc mủ, lúc này trẻ có khả năng bị ngưng thở khi ngủ bởi tình trạng suy hô hấp.
Ngoài ra, viêm amidan khi đã tiến triển nặng cũng có thể gây ra một số biến chứng khác như viêm xoang, viêm phế quản, gây khó thở. Nghiêm trọng hơn là tình trạng biến chứng tai (viêm tai giữa, thủng màng nhĩ) và làm biến dạng mặt.
Như vậy viêm amidan hoàn toàn không nguy hiểm nếu được phát hiện sớm và kịp thời. Ngược lại nếu chậm trễ trong việc chữa trị thì sẽ gây nguy hiểm về cả sức khỏe lẫn tính mạng của trẻ.
Nguyên nhân và triệu chứng gây viêm amidan ở trẻ nhỏ
Nhận biết sớm được nguyên nhân và triệu chứng viêm amidan ở trẻ có vai trò vô cùng quan trọng trong việc điều trị bệnh.
Nguyên nhân gây bệnh
Có rất nhiều nguyên nhân khiến trẻ bị viêm amidan bao gồm cả khách quan và chủ quan như:
- Do trẻ bị viêm nhiễm: Thông thường vào thời điểm giao mùa, các loại vi khuẩn và virus có trong vùng họng sẽ có cơ hội phát triển, sinh sôi nảy nở gây ra tình trạng viêm amidan.
- Do cấu trúc amidan thuận lợi cho vi khuẩn cư trú và phát triển: Amidan nằm ở vị trí giao nhau giữa đường ăn và đường thở. Cấu trúc này rất dễ dàng tiếp xúc với các vi khuẩn gây bệnh.
- Do trẻ nhỏ có hạch bạch huyết ở vùng cổ, họng.
- Vệ sinh răng miệng không thường xuyên và chưa đúng cách.
- Do môi trường xung quanh chứa nhiều khói bụi, chất gây ô nhiễm.
Trong số những nguyên nhân kể trên, yếu tố miễn dịch và cơ địa của trẻ dễ dị ứng là tác nhân chính gây viêm amidan. Vì vậy, người làm cha mẹ cần chú ý chăm sóc trẻ hàng ngày thật kỹ lưỡng, bổ sung các dưỡng chất giúp tăng khả năng miễn dịch của trẻ từ bên trong. Thông qua đó giúp trẻ có đủ sức đề kháng với các tác nhân gây bệnh từ môi trường sống.
Triệu chứng viêm amidan ở trẻ em
Thông thường, khi bị viêm amidan, trẻ thường có các triệu chứng sau:
- Trẻ bị ho: Đây là dấu hiệu đầu tiên dễ nhận thấy khi trẻ bị viêm amidan.Trẻ thường sẽ kho khan, đến khi chuyển sang giai đoạn viêm amidan hốc mủ sẽ ho kèm đờm vàng hoặc xanh.
- Trẻ bị đau ở vùng họng: Đây là triệu chứng phổ biến, lúc này trẻ sẽ vô cùng đau rát họng, khó nuốt thức ăn và liên tục quấy khóc.
- Amidan của trẻ bị sưng phù: Triệu chứng này có thể khẳng định chắc chắn rằng trẻ đang bị viêm amidan. Bố mẹ cũng có thể dễ nhận thấy dấu hiệu này khi soi vào vùng họng của trẻ.
- Trẻ bị sốt: Nếu như con bạn bị các triệu chứng vừa kể trên kèm với biểu hiện sốt, kể cao sốt cao gần 40 độ. Mặc dù là triệu chứng thường gặp ở nhiều bệnh lý khác nhưng bố mẹ cũng không thể loại trừ khả năng trẻ đang bị viêm amidan.
Chẩn đoán và cách điều trị viêm amidan ở trẻ nhỏ
Những triệu chứng trên thường dễ nhận thấy nếu tiếp xúc với trẻ thường xuyên. Tốt nhất, nếu con bạn có một trong những dấu hiệu trên, bạn nên đưa trẻ đến thăm khám bác sĩ để có kết luận chính xác và phương pháp điều trị tốt nhất.
Phương pháp chẩn đoán
Khi tới phòng khám hoặc bệnh viện, các bác sĩ sẽ yêu thực hiện các phương pháp chẩn đoán như:
- Hỏi: Hỏi phụ huynh hoặc trẻ (nếu đã biết nói) sơ qua về các triệu chứng mà trẻ mắc phải gồm: sốt, đau họng, khó nuốt, khó thở.
- Quan sát trẻ: Bác sĩ sẽ quan sát xem bé có các triệu chứng của viêm amidan cấp tính như da xanh, sợ lạnh, ngây ngấy sốt hay không.
- Khám: Thực hiện khám lâm sàng vùng họng để xem có hiện tượng đờm, lưỡi trắng hay sưng đỏ niêm mạc họng hay không. Bên cạnh đó, bác sĩ cũng sẽ kiểm tra giọng nói của trẻ có bị khàn hay không.
- Xét nghiệm: Nếu cần thiết, bác sĩ cũng có thể thực hiện biện pháp xét nghiệm đó là quẹt amidan tìm vi khuẩn kháng sinh đồ.
Trong tùy từng trường hợp cụ thể, bác sĩ sẽ áp dụng một hoặc một số phương pháp chẩn đoán sao cho phù hợp. Ngoài ra, cũng có một số cách khác chưa được đề cập ở trên được vận dụng.
Điều trị bằng mẹo dân gian
Với trường hợp viêm amidan ở trẻ mới ở cấp độ nhẹ, bố mẹ cũng có thể vận dụng một số mẹo dân gian điều trị tại nhà khá hiệu quả.
Ưu điểm của phương pháp điều trị này là nguyên liệu có sẵn trong tự nhiên, dễ tìm hoặc cũng có thể mua với giá thành rẻ. Bên cạnh đó, các thảo dược dùng trong mẹo dân gian trị viêm amidan thường lành tính, không chất bảo quản. Chính vì vậy, phụ huynh hoàn toàn yên tâm về độ an toàn, không gây các tác dụng phụ.
Tuy nhiên, các bố mẹ cũng cần lưu ý rằng với trường hợp viêm amidan đã chuyển sang giai đoạn mãn tính thì việc áp dụng mẹo dân gian để điều trị hoàn toàn không có hiệu quả.
Mẹo dân gian trị viêm amidan ở trẻ với lá bạc hà
Bạc hà là thảo dược rất hay được sử dụng trong điều trị các bệnh về đường hô hấp mà phổ biến là viêm amidan. Loại dược liệu vô cùng an toàn và lành tính vì vậy trẻ em có thể yên tâm sử dụng.
Các nghiên cứu y học về loài cây này đã chỉ ra những công dụng của lá bạc hà trong điều trị viêm amidan gồm:
- Tăng cường hệ miễn dịch và sức đề kháng cho trẻ
- Giúp long đờm, trị ho khan, ho có đờm hiệu quả.
- Giúp đường hô hấp được sạch sẽ, dễ dàng lưu thông khí huyết.
- Làm sạch, khử mùi hôi miệng.
- Giảm đau họng do viêm amidan.
- Ức chế sự xâm nhập của các loại vi khuẩn vào cơ thể.
Nguyên liệu: 1 nắm bạc hà còn tươi, mật ong nguyên chất, nước lọc.
Cách dùng:
- Lá bạc hà đem đi rửa sạch để ráo nước sau đó cho vào nồi đun cùng lượng nước vừa đủ. Nước sôi thì tắt bếp.
- Chắt lấy nước bạc hà sau đó hòa cùng một chút mật ong cho dễ uống.
- Hàng ngày cho trẻ uống trực tiếp nước bạc hà, mật ong khi còn ấm khoảng 2 lần sáng và tối sẽ giúp cải thiện tình trạng viêm amidan.
Mẹo dân gian với tinh bột nghệ
Nghệ tươi từ xa xưa được xem là dược liệu quý chứa nhiều chất kháng khuẩn và kháng viêm mạnh. Chính vì vậy, loại dược liệu này được ứng dụng nhiều trong điều trị viêm amidan giúp giảm triệu chứng đau rát và viêm sưng hiệu quả.
Ngoài ra với người bị viêm họng, khàn tiếng, khó phát âm khi giao tiếp nghệ tươi cũng có thể áp dụng để khắc phục tình trạng này.
Nguyên liệu: Tinh bột nghệ, nước ấm, muối trắng.
Cách dùng: Hòa 1 thìa nhỏ tinh bột nghệ với nước ấm sau đó cho thêm vài hạt muối rồi khuấy đều. Cho bé súc miệng trực tiếp bằng dung dịch này mỗi sáng và tối trước khi đi ngủ.
Mẹo dân gian chữa viêm amidan ở trẻ từ mật ong và chanh
Mật ong có tính kháng viêm và chanh có tính kháng khuẩn khi kết hợp với nhau đúng cách sẽ trở thành bài thuốc chữa viêm amidan rất hiệu quả cho trẻ. Phương pháp này từ lâu đã được các bà, các mẹ truyền tai nhau và áp dụng thành công. Tuy nhiên, các mẹ cũng cần chú ý, trẻ dưới một tuổi được khuyến cáo không nên sử dụng mẹo này.
Nguyên liệu: Mật ong, chanh tươi, cốc đựng.
Cách dùng:
- Chanh tươi bổ đôi, lọc lấy phần nước cho vào cốc.
- Hòa 1 thìa cà phê mật ong trộn với 1 nửa thìa nước cốt chanh sau đó đút cho bé uống trực tiếp. Ngày áp dụng từ 1 đến 2 lần sẽ có hiệu quả. Các phụ huynh cần lưu ý, nên đút cho trẻ nuốt từ từ, như vậy các hoạt chất mới dễ thẩm thấu vào vùng họng, đánh bay các ổ viêm nhiễm.
Đọc ngay:
Điều trị bằng Tây y
Thuốc Tây y trong điều trị viêm amidan ở trẻ cũng được nhiều người áp dụng. Bởi phương pháp này vô cùng tiện lợi, không mất nhiều công sức mà chỉ cần cho trẻ uống trực tiếp. Thuốc Tây y điều trị viêm amidan có ưu điểm vượt trội là phát huy tác dụng nhanh chóng. Các triệu chứng viêm amidan có thể giảm ngay say 1 đến 2 lần uống thuốc.
Tuy nhiên đặc điểm chung của thuốc Tây y là dễ gây ra các tác dụng phụ không mong muốn. Nhiều trường hợp lạm dụng thuốc đã ảnh hưởng xấu tới dạ dày, gan và thận.
Chính vì vậy, bác sĩ không khuyến khích sử dụng thuốc Tây y điều trị viêm amidan ở trẻ nếu không thực sự cần thiết. Bên cạnh đó, trong quá trình sử dụng các bậc phụ huynh cũng cần chú ý đến liều lượng thuốc của trẻ.
Một số thuốc Tây y trị viêm amidan ở trẻ thông dụng như:
- Các loại thuốc kháng sinh: Thông dụng nhất là thuốc amoxicillin, erythromycin hay penicillin được chỉ định để điều trị viêm amidan do nhiễm trùng.
- Dùng kháng viêm: Thường dùng nhất là alpha choay- loại thuốc giúp kháng viêm và chống phù nề.
- Áp dụng thuốc giảm đau, hạ sốt: Paracetamol là loại thuốc giảm đau, hạ sốt an toàn cho trẻ thường được bác sĩ chỉ định.
Bên cạnh sử dụng thuốc thì trong một số trường hợp khi thực sự cần thiết, việc phẫu thuật cắt amidan cùng được bác sĩ đề cập đến. Thông thường, các bác sĩ sẽ khuyên con bạn cắt amidan nếu:
- Bé đã trên 4 tuổi và có hệ miễn dịch tốt.
- Bé bị viêm amidan nặng, thường xuyên tái phát với tần suối 5, 6 lần một năm và tình trạng này khiến trẻ biếng ăn, chậm lớn, ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt, học tập.
- Amidan đã phát triển quá lớn, chèn lên đường thở khiến trẻ ngủ ngáy, khó ăn uống. Thậm chí có nguy cơ ngưng thở trong quá trình ngủ.
- Viêm amidan đã bước sang giai đoạn mãn tính cà có biến chứng nguy hiểm.
Việc phẫu thuật cắt amidan mặc dù chỉ là một tiểu phẫu nhưng cũng khá quan trọng. Chính vì vậy, bố mẹ cần trao đổi kỹ với bác sĩ trước khi thực hiện biện pháp này. Đồng thời chuẩn bị trước tinh thần trẻ có thể bị một số biến chứng sau khi cắt amidan.
Điều trị viêm amidan ở trẻ bằng thuốc Đông y
Với đối tượng trẻ nhỏ bị viêm amidan, một số bài thuốc Đông y cũng có thể sử dụng. Đây là phương pháp dựa vào căn nguyên của bệnh để chữa trị. Chính vì vậy nó có khả năng trị dứt điểm bệnh và không tái phát.
Các thảo dược có trong bài thuốc Đông y trị viêm amidan cực kỳ an toàn và lành tính. Khi bổ sung vào cơ thể nó sẽ tác động trực tiếp giúp tăng sức đề kháng, hệ miễn dịch. Nhờ đó ngăn ngừa sự xâm nhập và phát triển của các vi khuẩn – nguyên nhân gây nên viêm amidan ở trẻ.
Tuy nhiên các phụ huynh cũng nên lưu ý rằng, đa số các bài thuốc Đông y đều có tác dụng chậm. Vì vậy cần áp dụng một thời gian dài mới có hiệu quả. Bên cạnh đó không phải trẻ nào cũng thích hợp với việc uống thuốc Đông y trị viêm amidan.
Bài thuốc chữa viêm amidan trong trường hợp nhẹ
Nguyên liệu:
- Cam thảo chuẩn bị khoảng 6g.
- Tang bì, bạc hà, thiên hoa phấn, xích thược, sơn đậu căn, bạch cương tàm, liên kiều, ngưu bàng tử, kinh giới, chiết bối mẫu, mỗi vị thuốc 10g.
- Ngân hoa và huyền sâm mỗi vị cần chuẩn bị 15g.
Cách dùng:
- Các loại nguyên liệu đã chuẩn bị cho bài thuốc trên đem đi rửa sạch sau đó đổ vào ấm sắc cùng 1 lít nước.
- Bật lửa đun thuốc, đến khi sôi chú ý vặn nhỏ lửa.
- Khi nước trong ấm cạn còn khoảng 3 bát con thì tắt bếp.
- Dùng chỗ thuốc sắc được cho trẻ uống ngày 3 lần sau các bữa ăn chính. Chú ý không được để thuốc qua đêm, tránh gây ôi thiu, làm mất dược tính.
Bài thuốc chữa viêm amidan cho trẻ kèm hiện tượng đau họng
Nguyên liệu:
- Quất hồng bị chuẩn bị khoảng 5 quả.
- Cam thảo, vỏ dâu và rễ dâu mỗi loại 10g.
Cách dùng:
- Các nguyên liệu đã chuẩn bị cho bài thuốc cần đem đi rửa sạch để loại bỏ bụi bẩn.
- Quất hồng bì lột vỏ, sau đó cho vào ấm cùng rễ dâu, vỏ dâu, cam thảo và 1 lít nước.
- Bật lửa sắc thuốc cho đến khi thuốc còn khoảng 200ml thì tắt bếp.
- Thuốc đã sắc chia làm 2 phần bằng nhau, cho trẻ bị viêm amidan uống khi ấm ngày 2 lần. Áp dụng liên tục 1 tuần sẽ có hiệu quả.
Bài thuốc trị viêm amidan cho trẻ khi bệnh tiến triển nặng
Nguyên liệu:
- Kim ngân hoa, và thạch cao, mỗi loại chuẩn bị khoảng 20g.
- Huyền sâm, sinh địa và cam thảo đất mỗi loại cần chuẩn bị16g.
- Xạ can cần dùng 8g, bạch bì 12g.
Cách dùng:
- Rửa sạch nguyên liệu sau đó cho thạch cao vào ấm sắc với 1 lít nước. Khoảng 10 phút thì cho tất cả thảo dược khác vào sắc cùng.
- Khi nước trong ấm cạn còn khoảng 2 bát thì bạn có thể tắt bếp, chắt ra bát để nguội.
- Chỗ thuốc đã sắc cho trẻ uống 2 lần/ ngày khi còn ấm.
Cách phòng chống viêm amidan ở trẻ
Để phòng tránh bệnh viêm amidan ở trẻ, các bậc huynh nên lưu ý một số điều sau:
- Vào thời điểm giao mùa hay lúc thời tiết chuyển lạnh đột ngột, hãy chú ý giữ ấm cho trẻ. Nhất là vùng cổ và tai.
- Tuyệt đối không cho trẻ ăn, uống đồ lạnh khi trẻ đang ốm hoặc khi trời lạnh.
- Đảm bảo vệ sinh răng miệng sạch sẽ cho trẻ hàng ngày, không để cho các mầm bệnh gây viêm amidan trú ngụ, sinh sống tại vùng họng. Tốt nhất, ngoài việc đánh răng, bạn nên cho trẻ súc miệng nhiều lần trong ngày bằng nước muối sinh lý.
- Khi ra đường bắt buộc phải đeo khẩu trang, đội mũ cho bé.
- Đảm bảo môi trường sống luôn sạch sẽ, lau chùi nhà cửa thường xuyên. Không cho trẻ tiếp xúc với đồ vật bụi bẩn.
- Rèn luyện cho trẻ thói quen thể dục, vận động giúp tăng cường sức đề kháng.
- Chú ý đến vấn đề ăn uống, dinh dưỡng của trẻ. Hạn chế việc cho bé ăn các đồ nhiều dầu mỡ, đồ cay nóng hay có ga.
Trên đây là những thông tin hữu ích về bệnh viêm amidan ở trẻ nhỏ. Việc chữa trị kịp thời sẽ giúp rút ngắn 70% thời gian điều trị. Chính vì vậy, bố mẹ hay để ý đến những biểu hiện bất thường của trẻ, dù là nhỏ nhất để có thể sớm phát hiện.
Tìm hiểu thêm:
Theo: Y tế Bắc Kạn
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!